رشته هوش مصنوعی + بازارکار، درآمد

رشته هوش مصنوعی یکی از رشته‌های مهم گروه ریاضی می‌باشد که در سال‌های اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده است. هدف هوش مصنوعی هوشمندسازی سیستم‌ها برای تغییر دادن رفتار ماشین‌ها به رفتار انسان‌گونه است. گرایش‌های این رشته کاربردهای زیادی در بازارهای مختلف مانند صنعت اتومبیل‌های خودران، ترمیم تصاویر، تشخیص چهره دارد و متقاضیان زیادی در مقاطع ارشد و دکتری در ایران می‌توانند در این رشته تحصیل کنند.

برخی ممکن است رشته هوش مصنوعی را با علم رباتیک که سابقه بسیار زیادی دارد، اشتباه بگیرند. در صورتی که رشته هوش مصنوعی تکنولوژی پیشرفته بر پایه تفکر، یادگیری و تحلیل رفتار همانند رفتار انسان است. در مجموع هوش مصنوعی درصدد است از شیوه تفکر انسانی تقلید نماید. از این رو هدف کلی این رشته یادگیری، تحلیل و ادراک است.

معرفی رشته هوش مصنوعی

هوش مصنوعی یکی از شاخه‌های علوم ریاضی و کامپیوتر است که همه علوم در حیطه فعالیت‌های سیستمی و کامپیوتری را که به دنبال حل مسئله، تشخیص، تصمیم‌گیری و ادراک و عمل می‌باشد، را در خود جای داده است.

هوش مصنوعی در واقع نوعی سیستم پیچیده کامپیوتری است که در زمینه اندیشیدن روش‌های استدلال، حل مسئله، رفتار و واکنش‌ها مشابه انسان رفتار می‌کند و می‌توان گفت که ساخت سیستم‌های هوشمندی که مانند انسان رفتار کنند، هدف اصلی رشته هوش مصنوعی است.

سیستم هوش مصنوعی با علوم برنامه نویسی کامپیوتر مانند برنامه‌ریزی سی پلاس، جاوا و پایتون سر و کار دارد. هوش مصنوعی براساس ریاضیات، علوم کامپیوتر، آمار و احتمال به طراحی و ساخت الگوریتم‌هایی برای سیستم‌های هوشمندی که انسان گونه رفتار می‌کنند، می‌پردازد.

از این رو افراد متخصص برای ساخت سیستم‌های هوشمند مرتبط با هوش مصنوعی در ایران باید چگونگی تفکر و نوع رفتار انسان در شرایط مواجهه با مسائل مختلف را ارزیابی کنند. بسیاری از افراد در مورد کاربرد هوش مصنوعی سؤال می‌کنند. باید بگوییم که هوش مصنوعی فرایند تجزیه و تحلیل اطلاعات و روند تصمیم‌گیری و اجرا در مغز انسان‌ها را به صورت الگوریتم و مدل‌های ریاضی تحلیل می‌کند.

استفاده از علوم کامپیوتر و مدل سازی در هوش مصنوعی فرایند یادگیری مسائل مختلف و عملیات شبیه‌سازی مغز انسان را امکان‌پذیر خواهد کرد. متقاضیانی که مایل به ادامه تحصیل در هوش مصنوعی هستند، می‌توانند با حضور در آزمون ارشد یا دکتری برای انتخاب لیست گرایش‌های موجود در این رشته اقدام کنند.

برای بررسی بازار کار رشته نرم افزار کامپیوتر وارد لینک شوید.

تحصیل در رشته هوش مصنوعی در دوره کارشناسی

از آنجا که هوش مصنوعی در سراسر دنیا و همچنین در ایران موضوع جدیدی می‌باشد، بهره از آن در کسب و کارهای یک موضوع چالش برانگیز است. برای بسیاری از داوطلبان این سؤال به وجود آمده است که آیا امکان تحصیل در رشته هوش مصنوعی در مقطع کارشناسی وجود دارد یا نه؟

امکان تحصیل در این رشته به عنوان یکی از گرایش‌های رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی وجود ندارد. تحصیل در هوش مصنوعی در ایران برای داوطلبان به این شکل است که در هر رشته تحصیلی که در مقطع کارشناسی فارغ التحصیل شده باشند، می‌توانند در مقطع ارشد برای انتخاب رشته هوش مصنوعی اقدام کنند.

دانشجویانی که در رشته‌های کامپیوتر و نرم‌افزار تحصیل کرده‌اند، می‌توانند با تسلط بیشتری دروس پیش نیاز رشته هوش مصنوعی را پاس کنند و شانس قبولی بیشتری از میان گرایش‌های این رشته خواهند داشت.

بنابراین برای ورود به هوش مصنوعی در مقطع کارشناسی افراد باید در دوره دبیرستان در رشته ریاضی تحصیل کرده و با شرکت در آزمون سراسری و انتخاب رشته یکی از گرایش‌های علوم کامپیوتر در دوره کارشناسی ادامه تحصیل دهند. پس از دریافت مدرک لیسانس خود در رشته‌های مرتبط یا غیر مرتبط با کامپیوتر می‌توانند برای ادامه تحصیل در هوش مصنوعی در آزمون ارشد مراحل ثبت نام خود را انجام دهند.

رشته هوش مصنوعی در مقطع ارشد

در حال حاضر دانشجویان زیادی برای ادامه تحصیل در رشته هوش مصنوعی تقاضا می‌دهند، چراکه این رشته از بهترین رشته های ریاضی است. بسیاری از دانشگاه‌ها در سراسر جهان امکان تحصیل در هوش مصنوعی در مقطع ارشد و دکتری را فراهم کرده‌اند.

بنابراین دانشجویان رشته‌های مختلف دوره کارشناسی برای قبولی در رشته هوش مصنوعی در مقطع ارشد باید با توجه به فهرست رشته‌های کنکور ارشد در کنکور رشته ریاضی شرکت کنند. پس از قبولی در هوش مصنوعی در دوره ارشد دانشجویان برای تکمیل دوره خود باید ۳۲ واحد شامل ۲۴ واحد درسی، ۲ واحد سمینار و ۶ واحد پایان نامه را بگذرانند.

دروس ارائه شده در هوش مصنوعی در مقطع ارشد شامل درس‌های نظری، پژوهشی تحقیقاتی و عملی است که هریک از این گرایش‌ها با علم کامپیوتر و سیستم‌های مرتبط با برنامه‌ریزی و ریاضیات ارتباط دارند. گرایش‌های اصلی هوش مصنوعی در ادامه ارائه شده است.

از مهمترین دروس هوش مصنوعی می‌توان به تئوری و منطق فازی، استدلال یادگیری ماشین شبکه‌های عصبی و پردازش زبان انسان با هدف تحلیل کردن اطلاعات اشاره کرد. پس از پایان رساندن دوره ۲ ساله ارشد در هوش مصنوعی فارغ التحصیلان می‌توانند در مشاغل مربوط به طراحی سیستم‌های هوشمند و پیشرفته در صنایع تولیدی و خدماتی مشغول شوند.

برای آشنایی با زیرگروه های رشته ریاضی بر روی لینک کلیک کنید.

تحصیل در رشته هوش مصنوعی در دوره دکتری

داوطلبان برای تحصیل در رشته هوش مصنوعی در مقطع دکتری، ابتدا باید در کنکور دکتری رشته مهندسی کامپیوتر و گرایش رباتیک شرکت کنند. یکی از شروط مهم برای ادامه تحصیل در این رشته در مقطع دکتری، داشتن مدرک ارشد در علوم کامپیوتر یا رشته مرتبط با مهندسی کامپیوتر آمار یا علوم داده است.

نکته مهم در پذیرش دانشجویان دانشگاه برای دانشجویان علاقمند به تحصیل در هوش مصنوعی این است که ظرفیت پذیرش دانشگاه دولتی در این رشته بسیار پایین است و قبولی در دانشگاه سخت است.

بنابراین داوطلبان با مطالعه دقیق منابع آزمون دکترای مهندسی کامپیوتر هوش مصنوعی شانس بیشتری برای پذیرش در آزمون دارند. علاوه بر این داوطلبان برای ورود به هوش مصنوعی در مقطع دکتری، باید دوره‌های پیش نیاز مانند زبان انگلیسی، یادگیری عمیق و مدل سازی شناختی عصبی را نیز طی کنند.

دانشجویان دوره دکترا برخلاف دانشجویان رشته‌های دیگر که باید بر روی چند موضوع تمرکز کنند، فقط باید بر روی یک مسئله متمرکز باشند و با استفاده از انواع مهارت‌های تفکر نقاد و حل مسئله پروژه‌های هوش مصنوعی را مطابق با لیست گرایش خود ارائه نمایند. متقاضیان تحصیل در رشته هوش مصنوعی در مقاطع ارشد و دکتری می‌توانند از فرصت‌های شغلی پردرآمدی برخوردار شوند.

دانشگاه‌ های ارائه دهنده رشته هوش مصنوعی

از آنجایی که رشته هوش مصنوعی در کشورهای ایران و کشورهای دیگر جز رشته‌های پرمتقاضی است. دانشگاه‌های سطح اول زیادی در سراسر کشور در نوبت روزانه، شبانه، آزاد، پردیس خودگردان و غیرانتفاعی برای پذیرش دانشجویان اقدام کرده‌اند. لیست دانشگاه‌هایی که دارای این رشته هستند و از لحاظ سطح علمی و رتبه دانشگاه بین ۱۰ دانشگاه برتر قرار دارند، به شرح زیر است.

توجه داشته باشید که هوش مصنوعی در ایران زیر مجموعه‌های زیادی دارد که از تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌کنند. در بسیاری از دانشگاه‌هایی که این رشته را ارائه می‌کنند، دانشجویان فرصت دارند که براساس مهارت‌های شخصی و میزان علاقه خود از میان گرایش و شاخه‌های ارائه شده هوش مصنوعی یکی از این گرایش‌ها را برای مسیر تحصیلی و کاری خود انتخاب کنند.

واحدهای رشته هوش مصنوعی در دانشگاه‌ های ایران

هدف اصلی رشته هوش مصنوعی بر پایه یادگیری، استدلال و درک است. بنابراین واحدهای این رشته در دانشگاه برای تأمین این سه رکن اساسی مشخص شده‌اند. در دانشگاه ایران گرایش‌های مقطع فوق لیسانس و دکتری شامل دروس نظری، عملی و تحقیقاتی در حوزه هوشمندسازی کامپیوترها و سیستم‌های مبتنی بر کامپیوتر است.

تعداد واحدهای لازم برای تکمیل کردن دوره ارشد این رشته، ۳۲ واحد است که ۶ واحد آن مربوط به پایان نامه ارشد است. تعداد واحدهای هوش مصنوعی در دکتری نیز بسته به نوع ارائه دانشگاه و دروس پیش نیاز به هم نیاز دارای ۳۶ واحد تا ۵۰ واحد آموزشی و ۲۴ رساله و تحقیق می‌باشد.

در واقع براساس نوع گرایش تعداد واحدهای ارشد و دکتری و فهرست دروس ارائه شده برای هر کدام متفاوت است. دروس رشته هوش مصنوعی در مقطع ارشد و دکتری در حوزه تحقیق و ایجاد قابلیت‌های تحلیل اطلاعات، استدلال و یادگیری، درک و تولید زبان حس بینایی و گفتار در کامپیوترها است.

از مهمترین دروس ارائه شده در مقطع ارشد هوش مصنوعی و موضوعات اساسی این رشته در ارتباط با شبکه‌های عصبی هوش مصنوعی پیشرفته و توالی فازی است. دانشجویان مقطع ارشد در ایران باید حداقل ۵ درصد دروس تخصصی از لیست گرایش و زیر مجموعه یادگیری ماشین، هوش نمادین، سیگنال بیوانفورماتیک، ریاضی و آمار را گزینش کنند.

دروس تخصصی ارائه شده در رشته هوش مصنوعی

دوره هوش مصنوعی در مقطع ارشد ۲ ساله است و دانشجویان باید از مجموعه دروس ارائه شده ۲۹ واحد درسی و ۳۲ واحد آموزش محور را پاس کنند. واحدهای درسی شامل واحدهای جبرانی، واحدهای دروس اصلی و واحد دروس اختصاصی و اختیاری است. در ادامه فهرستی از این دروس ارائه شده است.

• دروس جبرانی
  • سیگنال‌ها و سیستم‌ها
  • هوش مصنوعی
  • طراحی الگوریتم‌ها
  • ریاضیات مهندسی یا جبر خطی

• دروس اصلی
  • هوش مصنوعی پیشرفته
  • یادگیری ماشین
  • پردازش تصویر
  • فرآیندهای تصادفی
  • پردازش زبان طبیعی
  • پردازش علائم دیجیتال
  • پردازش تکاملی
  • شناسایی آماری الگو
  • سیستم‌های فازی

• دروس اختیاری
  • نظریه یادگیری ماشین
  • مدل‌های احتمالاتی گرافی
  • یادگیری عمیق
  • هوش محاسباتی
  • رباتیک
  • بازشناسی گفتار
  • نظریه الگوریتمی بازی‌ها
  • هوش مصنوعی توزیع شده
  • نظریه یادگیری آماری
  • بینایی پیشرفته سه بعدی کامپیوتر
  • بهینه‌سازی محدب
  • نظریه اطلاعات و کدینگ

• دروس تحقیقاتی
  • سمینار
  • پایان‌نامه

برای آشنایی با بهترین مشاغل رشته ریاضی وارد لینک شوید.

مهارت‌ های تخصصی فارغ التحصیلان هوش مصنوعی

افرادی که در رشته هوش مصنوعی فارغ التحصیل شده باشند با کسب مهارت‌های مختلف می‌توانند مسئولیت‌هایی را در زمینه‌های کاری متنوع به عهده بگیرند.

• متخصصین هوش مصنوعی می‌توانند برای حل مسائل با استفاده از رویکردهای یادگیری ماشین و هوش مصنوعی، سیستم‌های هوشمند و ابزارهای هوشمند را طراحی نمایند.
• این متخصصان می‌توانند ابزارهای هوشمندی برای تحلیل کلان داده تهیه کنند و با استفاده از این ابزارها گزارش‌های مختلفی را از حجم زیاد داده‌ها تهیه نمایند.
• از وظایف افراد متخصص در هوش مصنوعی تهیه کردن داده‌های حجیم و آماده کردن آنها برای آموزش مدل‌های یادگیری ماشین و یادگیری عمیق آنهاست.
• پس از آموزش مدل، عملکرد مدل بر روی داده‌های جدید سنجیده خواهد شد و اشتباهات مدل‌ها بررسی می‌شود.
• متخصص هوش مصنوعی با بررسی اشتباهات عملکرد مدل باید روش بهینه کردن مدل و بهبود عملکرد آن را پیدا کند.
• افرادی که در حوزه هوش مصنوعی مشغول هستند، باید برای حل مسائل روش‌های متنوعی را مطالعه کرده و با آگاهی از نقاط ضعف و قدرت این روش‌ها مناسب‌ترین روش را انتخاب و پیاده سازی نمایند.
• با مقایسه نتیجه روش‌های پیاده‌سازی شده بهترین روش برای حل مسئله نهایی خواهد شد. پیاده سازی الگوریتم‌ها و مدل‌های یادگیری ماشین و یادگیری عمیق از دیگر تخصص‌های فارغ التحصیلان رشته هوش مصنوعی است.
• این افراد می‌توانند با استفاده از مهارت برنامه نویسی برای خودکار کردن وظایف مختلف به نوشتن و قطع کدهای برنامه نویسی برای توسعه مدل بپردازند.
• مدیریت تیم برنامه نویسی و توسعه نرم‌افزار بر عهده متخصصین هوش مصنوعی است. این افراد با شناخت مفاهیم تخصصی و مراحل طراحی و ساخت سیستم‌های هوشمند می‌توانند وظایفی را برای هرکدام از اعضای تیم تعریف کرده و در رسیدن تیم به هدف نهایی به عنوان راهنما اقدام کند.
• مصورسازی داده‌ها یکی از مهارت‌های مهم پژوهشگران هوش مصنوعی است. استفاده از ابزارهای مصورسازی به افراد کمک می‌کند تا درک بهتری از داده‌های مسئله داشته و درباره عملیات پیش پردازی تصمیم‌گیری کنند. علاوه بر این با مشاهده کردن داده‌ها در قالب نمودارهای مختلف، می‌توان مناسب‌ترین الگوریتم‌های هوش مصنوعی را برای پیاده‌سازی روش حل مسئله انتخاب نمود.
• مهندسان هوش مصنوعی با کمک ابزارهای مصورسازی می‌توانند ویژگی‌های مختلف داده‌ها را بررسی کرده و گزارش‌های مهمی را از داده‌ها تهیه کنند.

مروری بر بازار کار رشته هوش مصنوعی در ایران

به دلیل پیشرفت بالای تکنولوژی و نیاز صنایع مختلف سیستم‌های هوشمند بازار کار رشته هوش مصنوعی بسیار مورد استقبال متخصصان در حوزه‌های شغلی مختلف قرار گرفته است. فارغ التحصیلان رشته هوش مصنوعی می‌توانند در مشاغلی مانند ساخت و طراحی و تولید ربات‌های پیشرفته و فوق پیشرفته بر پایه‌های بر هوش مصنوعی و طراحی و ساخت نرم افزارهای شناسایی و تشخیص در حوزه‌های مختلف وارد بازار کار شوند.

رشته هوش مصنوعی مجموعه‌ای از فرصت‌های شغلی در صنایع مختلف را ایجاد می‌کند و به عنوان یکی از رقیب‌های اصلی تکنولوژی در آینده است. با این حال یکی از مشکلاتی که در حوزه بازار کار هوش مصنوعی در ایران وجود دارد، عدم وجود زیرساخت‌های لازم برای رشد و پیشرفت این علم در حوزه صنعت و خدمات است. هوش مصنوعی برای طراحی و ساخت یک سیستم و مجموعه هوشمند به ارائه کردن تکنیک‌ها در آزمایشگاه‌های مخصوص نیاز دارد. به طور مثال کشور آمریکا با داشتن ۷ دانشگاه برتر در هوش مصنوعی بازار کار گسترده‌ای برای علاقمندان در این زمینه فراهم کرده است.

جهت آشنایی با چارت انتخاب واحد رشته مهندسی کامپیوتر وارد لینک شوید.

خلاصه مطالب

رشته هوش مصنوعی یکی از پرطرفدارترین رشته‌های حال حاضر دنیا است که در مقاطع مختلف ارائه می‌شود. در ایران نیز در مقاطع مختلف ارشد و دکتری در دانشگاه‌های شبانه، روزانه، آزاد وپردیس خودگردان گرایش‌های مختلف رشته هوش مصنوعی ارائه می‌شود و افراد می‌توانند با داشتن مدرک لیسانس در رشته کامپیوتر تحصیلات خود را در مقاطع فوق لیسانس و دکتری ادامه دهند.

در این مقاله سعی کردیم در ارتباط با رشته هوش مصنوعی و دانشگاه‌های ارائه دهنده این رشته توضیحات کاملی را ارائه کنیم. برای داشتن اطلاعات بیشتر در خصوص چگونگی ورود به رشته هوش مصنوعی و گرایش‌های مختلف آن می‌توانید با همکاران ما در آکادمی ایران تحصیل همراه باشید تا شما عزیزان را در مسیر انتخاب رشته هوش مصنوعی به عنوان یکی از رشته‌های گروه ریاضی راهنمایی نمایند.

برای دانلود pdf مقاله کلیک کنید.