بهترین کتاب های مصور دنیا + معرفی‌های بهترین‌های ایران
کم نیستند کسانی که به ادبیات علاقه دارند و دوست دارند همراه با شخصیتهای داستان‌ها و رمان‌ها به سرزمین‌های خیالی سفر کنند. برخی از این عاشقان ادبیات هم به خواندن کتاب مصور یا همان کامیک بوک علاقه بیشتری دارند. اگر تابه‌حال نام این سبک روایی را شنیده‌اید اما نمی‌دانید کتاب مصور چیست، با ما همراه شوید. در این مقاله، هرآنچه را باید درباره کامیک‌بوک‌ها بدانید توضیح می‌دهیم. درنهایت هم بهترین کتاب های مصور ایران و جهان را معرفی می‌کنیم.
کتاب مصور چیست؟
کامیک بوک یا کتاب مصور نوعی کتاب است که در آن داستان‌ها با استفاده از تصاویر روایت می‌شوند. هنر روایت داستان‌ها به‌سبک مصور مثل هنر سینماست. در هر دو، نویسنده یا کارگردان فرصت دارد تا در یک قاب یا سکانس ماجرا را تعریف کند. اگر داستان کوتاه باشد در یک کتاب مصور یا بخشی از یک مجله چاپ می‌شود، اما اگر داستان بلندتری روایت شود، در کتابی مفصل‌تر چاپ می‌شود و به آن رمان مصور می‌گویند.
قدمت این هنر زیبا و دلنشین به زمان باستان می‌رسد. هیروگلیف‌های مصری و نقاشی‌های روی سفال یونانیان باستان گواه این مسئله‌اند. با اینکه در ابتدا مخاطب داستان‌های مصور کودکان بودند، کم‌کم بزرگ‌سالان هم به مخاطبان این داستان‌ها تبدیل شدند. معمولا کتاب مصور با سبک فانتزی در میان کودکان محبوبیت دارد و بزرگ‌سالان هم به کامیک بوک با موضوعات طنز یا سیاسی علاقه دارند.
فرق مانگا با کتاب مصور چیست؟
برخی از افراد کتابهای مصور را با مانگاها اشتباه می‌گیرند، اما این دو با هم تفاوت‌هایی دارند:
- مانگاها سیاه و سفید منتشر می‌شوند، اما کامیک بوک لزوما این‌طور نیست.
- با اینکه داستان‌های مصور مخاطب بزرگ‌سال هم دارند، اما معمولا مخاطب اصلی این کتاب‌ها کودکان‌اند. این در حالی است که مانگا اغلب برای مخاطب بزرگ‌سال نوشته می‌شود.
- در مانگا مثل انیمه‌های ژاپنی شخصیت‌هایی با چشمان بزرگ و عجیب‌وغریب می‌بینیم، اما کتاب مصور شخصیتهای واقعی‌تری مثل تن‌تن دارد.
در این مقاله، قصد داریم بهترین کتاب های مصور دنیا را به شما معرفی کنیم نه مانگاها را.
بهترین کتاب های مصور دنیا
۱. کتاب نگهبانان (Watchmen)
نویسندگان: آلن مور (Alan Moore)، دیو گیبونز (Dave Gibbons)
انتشارات: DC Comics
تعداد صفحه: ۴۵۰
امکان ندارد از طرف‌داران کتاب مصور یا فیلم‌های ابرقهرمانی باشید، اما تابه‌حال اسم این رمان مصور به گوشتان نخورده باشد. آلن مور و دیو گیبون در این شاهکار جهانی ماجرای پررمزورازی را روایت می‌کنند. همه‌چیز از این سؤال مهم شروع می‌شود که چه کسی کمدین را کشت؟
ایکس‌من‌ها با ژن خاص و خصوصیات خارق‌العاده متولد می‌شوند. آنها از این موهبت برای ایجاد صلح در جهان کمک می‌گیرند. این کامیک بوک پرطرف‌دار تابه‌حال دست‌مایه ساخت فیلم، سریال و بازی رایانه‌ای با همین نام شده است.
۲. بتمن؛ شوالیه تاریکی بازمی‌گردد (Batman: The Dark Knight Returns)
نویسنده: فرانک میلر (Frank Miller)
انتشارات: DC Comics
تعداد صفحه: ۲۲۴
خلق داستان نهایی بتمن برای فرانک میلر تقریبا غیرممکن بود. بااین‌حال او نه‌تنها موفق به این کار شد، بلکه شخصیت بتمن را طوری از نو آفرید که تا به امروز هنوز هم سایه «شوالیه تاریکی» بر سر کامیک‌های مهم جهان احساس می‌شود.
در این کتاب مصور، داستان بروس وین سال‌خورده‌ای را دنبال می‌کنید که از همه‌چیز کناره گرفته است. با وجود این، چند شب از بازنشستگی فاصله می‌گیرد تا برای آخرین بار در آخرین مأموریتش نظم و امنیت را به گاتهام بازگرداند.
۳. مرد شنی؛ فصل مه (The Sandman: Season of Mists)
نویسنده: نیل گیمن (Neil Gaiman)
انتشارات: Vertigo
تعداد صفحه: ۱۶۰
بیشتر ماجراهای رمان مصور «مرد شنی» در جهان دی‌سی اتفاق می‌افتند، اما داستان این جلد بیش از همه امضای خاص گیمن را دارد. ماجرای «فصل مه» جایی است که داستان‌های اساطیری او تازه آغاز می‌شوند. در این جلد از مجموعه کامیک بوک «مرد شنی»، لوسیفر از مسئولیت خود در جهنم کناره‌گیری می‌کند. در همین زمان، خدایان مختلف تلاش می‌کنند تا بر جهان سلطه یابند. اینجاست که جنگ اصلی قدرت تازه شروع می‌شود.
۴. شرقِ غرب (East of West)
نویسنده: جاناتان هیکمن (Jonathan Hickman)
مترجم: پارسا ذی‌قیمت
انتشارات: اسکودا
تعداد صفحه: ۱۰
این کتاب مصور داستانی آخرالزمانی دارد و در زمانی اتفاق می‌افتد که جنگ داخلی آمریکا هنوز تمام نشده است. این کامیک بوک علمی‌تخیلی و وسترن با اینکه حجم چندانی ندارد، توانسته نظر بسیاری از عاشقان داستان‌های مصور را به خود جلب کند. در این داستان، ۴ سوار آخرالزمانی را می‌بینیم که در زمین پرسه می‌زنند و پایان دنیا را یادآوری می‌کنند. اینجا جایی است که همه برای زندگی به مرگ امید بسته‌اند.
این کتاب در سال ۲۰۱۳ میلادی توسط انتشارات «ایمیج کامیکس» منتشر شد و ۲ سال پس از آن، انتشارات اسکودا نسخه ترجمه‌شده آن را منتشر کرد.
۵. سوپرمن تمام‌ستاره (All-Star Superman)
نویسنده: گرنت موریسون (Grant Morrison)
انتشارات: DC Comics
تعداد صفحه: ۲۸
شاید بتوان گفت که این داستان مصور بهترین تصویر از سوپرمن را به نمایش می‌گذارد. کلارک کنت یا همان سوپرمن معروف در این داستان متوجه فناپذیربودن خود می‌شود. تصویری که موریسون در این کتاب از سوپرمن به نمایش گذاشته است، او را به چهره‌ای ماندگار در ادبیات کامیک جهان مبدل کرده است.
۶. خانه تدفین؛ یک کامیک تراژدی خانوادگی (Fun Home: A Family Tragicomic)
نویسنده: آلیسون بکدل (Alison Bechdel)
انتشارات: نبض دانش
تعداد صفحه: ۲۳۲
فهرست بهترین کتاب های مصور دنیا بدون اشاره به رمان بکدل کامل نمی‌شود. این کتاب زندگی و سرگذشت نویسنده در دوران کودکی را به تصویر می‌کشد. شاهکار بکدل نقطه عطفی در ادبیات عجیب‌وغریب قرن بیست‌ویکم محسوب می‌شود. این رمان الهام‌بخش نسلی از زندگی‌نامه‌نویسان و نویسندگانی شده است که یاد گرفته‌اند داستان‌های خود را به سبکی متفاوت روایت کنند.
۷. تیزبین (Hawkeye)
نویسنده: مت فرکشن (Matt Fraction)
انتشارات: Marvel Comics
تعداد صفحه: ۱۳۶
مت فرکشن استاد طنازی در کامیک بوک‌هاست. او در این کتاب مصور با کمک تصویرگری دیوید آجا توانسته لحظاتی هیجان‌انگیز و در عین حال بامزه از زندگی قهرمانی اسطوره‌ای را به نمایش بگذارد. سبک منحصربه‌فرد این کتاب چیزی است که بعدها در بسیاری از بهترین کتاب های مصور جهان تقلید شد. پس اگر به دنبال کتابی مصور با مضمون طنز هستید، «تیزبین» کتاب محبوب شما می‌شود.
۸. قراردادی با خدا (A Contract With God)
نویسنده: ویل آیزنر (Will Eisner)
انتشارات: Dark Horse Books
تعداد صفحه: ۲۰۸
هیچ‌یک از فهرست‌های بهترین کتاب های مصور و رمان‌های گرافیکی بدون نام‌بردن از کتاب «قرارداد با خدا» اثر ویل آیزنر تکمیل نمی‌شوند. این کتاب مجموعه‌ای از ۴ داستان است که همگی مضامینی از ناامیدی و احساس گناه دارند. این داستان‌ها در واقع بازتابی از تجربیات نویسنده و مواجهه او با مرگ دخترش هستند. این کتاب پرمعنا بعدها الهام‌بخش داستان‌های مصور دیگری شد و سبکی خاص به وجود آورد.
۹. کاف مثل کین‌خواهی (V for Vendetta)
نویسنده: آلن مور (Alan Moore)
انتشارات: DC Black Label
تعداد صفحه: ۳۶۰
شخصیت اصلی این کتاب شخصی به‌نام گای فاکس با نقابی نمادین است. نقاب او زمانی جزء جدایی‌ناپذیر اعتراضات در سراسر جهان بود. در حال حاضر هم این ماسک نماد مخالفان حکومت‌هاست.
در کتاب «کاف مثل کین‌خواهی»، نویسنده به ابهام اخلاقی تروریسم در رویایی با فاشیسم می‌پردازد. این اثر آلن مور در دوران صدارت مارگارت تاچر در انگلستان منتشر شد و سیاست‌های محافظه‌کارانه او را به باد انتقاد گرفت. بااین‌حال، تمام مضامین این کتاب در این انتقادها خلاصه نمی‌شوند. مور در این اثر مصور این مسئله را به‌دقت بررسی می‌کند که آیا رسیدن به چشم‌انداز آرمان‌گرایانه آنارشیست‌های آن دوران امکان دارد یا نه و هزینه خشونت‌های این گروه برای رسیدن به اهدافشان چقدر است.
۱۰. بتمن؛ آینه سیاه (Batman: The Black Mirror)
نویسنده: اسکات اسنایدر (Scott Snyder)
انتشارات: DC Comics
تعداد صفحه: ۳۰۴
به‌عقیده برخی، این کامیک بوک بهترین رمان مصور بتمن در ۲۰ سال اخیر است. بروس وین ناپدید شده است و در غیاب او، رابین دیک گریسون جانشین بتمن می‌شود. اسنایدر او را به‌دقت زیر نظر می‌گیرد و متوجه می‌شود که این بتمن با بتمن اصلی تفاوت دارد. در داستان مصور «آینه سیاه»، رابین با شرورانی مبارزه می‌کند که با بتمن به‌عنوان شخصیت ماندگار یک نسل مبارزه می‌کنند.
۱۱. انتقامجویان جدید؛ همه‌چیز می‌میرد (New Avengers: Everything Dies)
نویسنده: جاناتان هیکمن (Jonathan Hickman)
انتشارات: Marvel Comics
تعداد صفحه: ۱۵۲
نسخه جدید «انتقامجویان» روی استقبال مخاطبانش از این ابرقهرمانان حساب باز می‌کند. در این اثر، داستانی پیچیده و پرمعنا از گروهی مخفی از انتقامجویان به تصویر درآمده است. آنها در طول داستان مجبور می‌شوند که تصمیماتی دشوار و گاه غیراخلاقی بگیرند. همین هم جذابیت انتقامجویان جدید را بیشتر می‌کند. اگر از طرف‌داران مجموعه فیلم‌های انتقامجویان هستید، خواندن این اثر شگفت‌انگیز را به شما توصیه می‌کنیم.
۱۲. حماسه سوامپ تینگ (The Saga of Swamp Thing)
نویسنده: آلن مور (Alan Moore)
انتشارات: DC Comics
تعداد صفحه: ۲۰۸
این کتاب که اولین جلد از مجموعه ۶جلدی «سوامپ تینگ» است، اولین کتاب آلن مور در ایالات متحده آمریکا محسوب می‌شود. ساختارشکنی او در خلق دوباره هیولای کلاسیک کامیک‌بوک‌ها مرزهای خلاقیت را جابه‌جا کرد و باعث شد که این کتاب به یکی از خواندنی‌ترین و بهترین کتاب های مصور جهان تبدیل شود.
۱۳. مرد عنکبوتی؛ دعوت به مبارزه (Spider-Man: The Gauntlet)
نویسنده: جو کلی (Joe Kelly)
انتشارات: Marvel Comics
تعداد صفحه: ۱۵۴
«دعوت به مبارزه» یکی از بهترین داستان‌های مرد عنکبوتی است و در آن، قهرمانان سرکش و روابط پیچیده آنها بی‌نظیر به تصویر کشیده می‌شوند. اگر شما هم جزو طرف‌داران این ابرقهرمان افسانه‌ای هستید، نباید خواندن این کتاب از مجموعه مصور مرد عنکبوتی را از دست بدهید.
۱۴. ماجراهای تن‌تن و میلو (The Adventures of Tintin)
نویسنده: هرژه (Hergé)
مترجم: خسرو سمیعی
انتشارات: یونیورسال
تعداد جلد: ۱۳
حدود ۹۰ سال از خلق شخصیت محبوب تن‌تن به‌دست ژرژ پروسپه رمی، مشهور به هرژه، می‌گذرد. او به اندازه‌ای در جهان شهرت یافته است که حتی کسانی که تابه‌حال این مجموعه را نخوانده‌اند هم تن‌تن را با مدل موهای خاص و لباس آبی‌رنگش می‌شناسند. تن‌تن خبرنگاری است که اغلب با سگ سفیدرنگش میلو و کاپیتان هادوک بداخلاق اما دوست‌داشتنی همراه می‌شود. او مثل شخصیتهای دی‌سی و مارول ویژگی‌های ابرقهرمانی ندارد و خبرنگاری عادی است. بااین‌حال در بیشتر ماجراهایش می‌بینیم که با هوش و ذکاوت تمام مشکلات را حل می‌کند.
این مجموعه بلژیکی ۲۶ جلد دارد، اما یونیورسال توانست ۱۳ جلد از آن را با ترجمه خواندنی خسرو سمیعی راهی بازار کند. مجموعه کامل «ماجراهای تن‌تن» در سال‌های اخیر توسط چند ناشر دیگر منتشر شده است، اما هیچ‌کدام به پای ترجمه سمیعی نمی‌رسند.
بهترین کتاب های مصور فارسی
۱۵. رستم و اسفندیار
نویسنده: سیروس راد
انتشارات: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
تعداد صفحه: ۳۰
امروزه ادبیات مصور جهان به شخصیتهای خیالی و ابرقهرمان‌هایی همچون بتمن و سوپرمن یا انتقامجویان تکیه کرده است. این شاهکارهای پرفروش در ایران هم طرف‌داران بسیاری دارند، اما در این میان جای داستان‌های ایرانی خالی است. در ادبیات کلاسیک ایرانی آثار ارزشمندی مثل شاهنامه فردوسی یا آثار نظامی گنجوی کم نیستند. این کتاب‌ها با مضامین حماسی و عاشقانه می‌توانند دست‌مایه کتاب مصور فارسی شوند. بهترین و قدیمی‌ترین نمونه آن هم کتاب مصور «رستم و اسفندیار» است.
این داستان مصور در سال ۱۳۵۵ توسط انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به چاپ رسید. سیروس راد در این اثر، نبرد افسانه‌ای رستم و اسفندیار را به زیباترین شکل به تصویر کشیده است. خواندن این کتاب کوتاه مصور را به علاقه‌مندان به شاهنامه و آثار کلاسیک ایرانی توصیه می‌کنیم.
۱۶. مجموعه کتاب مصور غروب جمشید
نویسنده: اشکان رهگذر
انتشارات: هورخش
تعداد جلد: ۲
خوشبختانه در سال‌های اخیر شاهد بوده‌ایم که برخی آثار کلاسیک به‌ویژه شاهنامه فردوسی دست‌مایه خلق کتاب مصور فارسی و انیمیشن‌های ایرانی شده‌اند. انیمیشن «آخرین داستان» و کتابهای «طلوع جمشید» و «غروب جمشید» نمونه‌های بارز این آثارند. این انیمیشن و کتاب‌ها داستان سلطنت جمشید پادشاه ایرانی و قهرمان شاهنامه را روایت می‌کنند.
در کتاب «طلوع جمشید»، پادشاهی ظهور می‌کند که به عدل و داد شهره است. «غروب جمشید» هم داستان مغرورشدن همین پادشاه را روایت می‌کند که آغازی بر پایان او می‌شود.
۱۷. مجموعه‌کتاب ارشیا
نویسنده: اشکان رهگذر
انتشارات: هورخش
تعداد جلد: ۲
این کتاب هم برگرفته از داستان‌های شاهنامه فردوسی است. این مجموعه دوجلدی ماجرای ارشیا، وزیر دربار جمشید، را روایت می‌کند. در رمان مصور «ارشیا»، اساطیر شاهنامه به‌شیوه‌ای جذاب به تصویر درآمده‌اند و ماجراهای هیجان‌انگیزی که برای آنها اتفاق می‌افتد، شما را تا پایان با خود همراه می‌کند.
شما بگویید
کتابهای مصور مملو از تصاویر زیبا و شگفت‌انگیزند و در آنها معمولا داستان قهرمانانی را می‌خوانیم که گاهی مثل مرد عنکبوتی ابرقهرمان‌اند و گاه مانند تن‌تن یا بتمن قدرت ماورایی ندارند. در این مقاله، ۱۷ کتاب از بهترین کتاب های مصور ایران و جهان را معرفی کردیم. بعضی از این کتاب‌ها به فارسی ترجمه شده‌اند و می‌توانید آنها را در کتابفروشی‌ها پیدا کنید. برای خواندن برخی دیگر هم باید کمی در اینترنت جست‌وجو کنید یا عضو انجمن‌های کامیک‌بازها شوید.
آیا شما کتابهای این فهرست را خوانده‌اید؟ به‌نظرتان جای چه داستان مصور دیگری در میان این کتاب‌ها خالی است؟
