داستان جنگ سرد را در کتاب انقلاب های 1989 بخوانید
کتاب «انقلاب‌های ۱۹۸۹» نوشته‌ی ویکتور شبشتین برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ میلادی با عنوان اصلی Revoloution 1989: The Fall of the Soviet Empire به چاپ رسید. کتاب از سه بخش کلی با عناوین «جنگ سرد»، «ذوب شدن یخ‌ها» و «انقلاب» تشکیل شده و هر یک از این بخش‌ها نیز به روایات خردتری تقسیم می‌شوند. روایت‌ها در عین جاندار و مستند بودن کوتاه هستند و به بعد‌های ظریف و ملموسی از وقایع سال ۱۹۸۹ می‌پردازند.
ویکتور شبشتین، نویسنده‌ی کتاب، در پیشگفتار توضیح داده است که از دهه‌ی ۷۰ میلادی سفرهایش به اروپای مرکزی را آغاز کرد. سفرهایی که اگرچه تفریحی بودند اما گاه از آن نیز پیشتر می‌رفتند، دیدارهایی که مقصدشان گاه به شهرها و نقاطی تاریک و ناشناخته برای غربی‌های ختم می‌شد. این سفرها که شمارشان از دویست نیز می‌گذرد و در خلال سه دهه انجام شده‌اند، و مصاحبه‌هایی که طبق گفته‌های نویسنده در شرایط سخت و خطرناکی انجام شده و برای مصاحبه‌کنندگان خطر جانی نیز داشته، درنهایت مطالب و مدارک لازم برای گردآوری این کتاب را به دست داده‌اند.
چه شد که اتحاد شوروی بی جنگ و بی درگیری تسلیم شد؟ این اتفاقات چطور رخ داد و چرا در دهه‌ی ۸۰؟ تاریخ را که واکاوی می‌کنیم می‌بینیم هیچ امپراتوری دیگری وجود نداشته که این چنین آرام و صلح‌طلبانه فروپاشی خود را بپذیرد و این موضوع سوال‌های زیادی در ذهن ایجاد می‌کند. اسنادی در بایگانی‌های شوروی موجود بوده که نشانگر آن است که آن‌ها نه‌تنها به ضعیف شدن خود آگاه بودند که حتی می‌دانستند که روز فروپاشی و به آخر رسیدن امپراتوری چندان دور نیست. نویسنده با استفاده از همین موضوع امپریالیست‌های شوروی را به امپریالیست‌های عثمانی تشبیه می‌کند، چراکه آن‌ها نیز روزبه‌روز و به آرامی توان حکمرانی خود را از دست دادند.
در پی بررسی عواملی که منجر به فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی شدند مواردی از جمله حضور نیروهای نظامی شوروی در کشورهای تحت حکومت، وام‌های گرفته شده‌ی این کشورها از کشورهای غربی و پرداخت اقساط آن وام‌ها و در آخر نیز یکی از مهم‌ترین عوامل، عامل انسانی نقش اساسی داشتند. میخائیل گورباچف که آخرین و متفاوت‌ترین رهبر اتحاد جماهیر بود نقش اساسی‌ای در این فروپاشی داشت. در کتاب می‌خوانیم «او نوع تازه‌ای از رهبران کرملین بود که می‌توانست راه برود، حرف بزند و مستقلا بیندیشد… گورباچف و شمار معدودی از مشاورانش بر این گمان بودند که اگر حفظ کشورهای اقماری شوروی صرفا منوط به حضور تانک‌ها و سپاهیان شوروی در این کشورها باشد، پس این کشورها ارزش حفظ کردن ندارند.»
ویکتور شبشتین، نویسنده و تاریخدان مجار که در سال ۱۹۵۶ در بوداپست به دنیا آمد این کتاب را در سال ۲۰۰۹ میلادی نوشته و چاپ کرده است. با بررسی آثار منتشر شده‌ی شبشتین درمی‌یابیم که او به اروپای شرقی، روسیه و کمونیسم علاقه‌مند است و عمده‌ی آثارش نیز در تحلیل و واکاوی این جغرافیا و رخدادهای پیرامون آن نوشته شده است. همچنین بیژن اشتری، مترجم کتاب نیز پیشتر کتاب‌های قابل توجهی درباره‌ی حکومت‌های کمونیستی و توتالیتر ترجمه و منتشر کرده است.
کتاب انقلاب های ۱۹۸۹ تمجیدهای فراوانی از سوی نشریات و روزنامه‌هایی از جمله گاردین، ساندی تایمز، نیوزویک و تایمز دریافت کرده است و ترجمه‌ی فارسی آن نیز در حال حاضر به چاپ ششم رسیده است. برای خرید کتاب با تخفیف به وب سایت بنوبوک مراجعه کنید.
