راهنمای کامل نگهداری از سانسوریا و نحوه گل دهی سانسوریا
نگهداری از سانسوریا با وجود شرایط سرسخت و مقاومت گیاه بسیار ساده است. کافیست شرایط نگهداری گیاه را فراهم کنید تا از داشتن این گیاه زیبا و پرخاصیت آپارتمانی لذت ببرید. با شادمگ همراه شوید. از مشکلات متداوالی که برای سانسوریا به وجود می آید برایتان گفته ایم.
آشنایی با گیاه سانسوریا
سانسوریا از خانواده ساکولنتها و جز گیاهان آپارتمانی سمی و معروف و درعین حال پرطرفدار بهشمار میرود؛ محبوب از این جهت که در عین زیبایی و تنوع گونهها، نگهداری آسان داشتی و جز گیاهان سرسخت و مقاوم است. در نتیجه اگر بهتازگی قصد شروع پرورش گیاهان آپارتمانی را دارید، مسلما سانسوریا بهخاطر نگهداری آسانی که دارد انتخابی مناسب برای شماست.
گل سانسوریا که در انگلیسی به snake plant و در لغت نامه گیاه شناسی به sansvieria trifasciata شهرت دارد از خانواده مارچوبه سانان و ساکولنت ها است که به دلیل مقاومت بالا و نگهداری آسان، جایگاه ویژه ای در خانه ها، دکوراسیون داخلی و محیط های اداری دارد و جز گیاهان آپارتمانی معروف و سازگار میباشد. این گیاه دوست داشتنی جزو گیاهان آپارتمانی سایه دوست محسوب می شود.
این گیاه که در زبان فارسی به زبان مادر شوهر نیز معروف است، دارای ساقه های زیر زمینی میباشد که برگ ها به صورت مستقیم بر روی آنها رشد می نماید.سانسوریا بومی آفریقا، ماداگاسکار و دارای بیش از 70 نوع گونه های متنوع است. که اندازه هر کدام، از 15 سانتی متر تا 2 متر متغیر است .
اگر این گیاه را تازه خریداری کرده اید و در نگهداری گل و گیاه مبتدی هستید و یا قصد پرورش گیاه مقاوم و زیبا را دارید، به شما تبریک میگوییم چرا که پرورش سانسویا و یا نگهداری آن، بهترین انتخاب میباشد.
روش نگهداری از سانسوریا
به طور کلی خانواده گیاه سانسوریا، جز گیاهان کم توقع میباشد و هر شخصی به راحتی میتواند در خانه و یا محل کار پرورش دهد، اما نگهداری سانسوریا، دارای نکات کلیدی میباشد که با دانستن آن ها ، می توانید یک گیاه تازه و شاداب داشته باشید.
در این قسمت، در مورد نیاز های این گیاه مانند نور، آب، رطوبت و روش های تامین آن، خاک و کود مناسب این گیاه صحبت میکنیم.
نور مناسب
سانسوریا جز گیاهان مقاوم به کم نوری می باشد که حتی در سایه و یا نور های مصنوعی مانند لامپ های رشد به خوبی دوام می آورد.
همچنین با توجه به این که این گیاه بومی مناطق آفتابی میباشد، در جایی که نور غیر مستقیم نسبتا زیاد دارد، به رشد حداکثری میرسد در نتیجه بهتر است این گیاه را در فاصله ای مناسب از پنجره جنوبی که نسبتا آفتاب گیر است قرار دهید و توجه کنید نور مستقیم به برگ های سانسوریا برخورد نکند چرا که گرمای نور خورشید باعث بی حالی و خم شدن برگ های سانسوریا میگردد.
همچنین مراقب باشید، گیاه در معرض وزش باد ناشی از باز کردن پنجره قرار نگیرد چون به طور کلی گیاهان آپارتمانی نسبت به وزش باد حساس هستند.
آب مناسب برای نگهداری از سانسوریا
سانسوریا جز گیاهان مقاوم به کم آبی میباشد و آبیاری بیش از حد ، سبب پوسیدگی ریشه ها و در نتیجه شل شدن و گندیدگی برگ های آن میشود.
میزان آبیاری سانسوریا رابطه مستقیمی با دمای محیط، نور محیط و همچنین رطوبت اطراف آن دارد اما به طور عمومی بهتر است که خاک گیاه به صورت هفتگی بررسی گردد، تا در صورتی که دو سانتی متر از عمق رویه خاک خشک گردید نسبتا به آبیاری مجدد اقدام نمایید. اما اگر محیط در شرایط متعادل باشد به طور میانگین هر 14 روز یک بار در فصل خنک سال و هر 10 روز یک بار در فصل گرم سال، گیاه را آبیاری کنید و دقت داشته باشید که آب به مرور زمان از زیر گلدان خارج گردد.
دما مناسب
این گیاه با توجه به زیستگاه اصلی خود، هوای گرم را ترجیح میدهد و جز گیاهان مقاوم به گرما است یعنی دمایی بین 15 الی 30 درجه سانتی گراد را به عنوان دمای ایده آل خود انتخاب میکند اما باید توجه کنید که گرمای بیش از حد باعث خم شدن و پخته شدن برگ ها میشود از طرفی سرمای زیاد نیز به خاطر گوشتی بودن برگ های سانسوریا، باعث یخ زدگی میشود و به مرور گیاه را از بین خواهد رفت.
به عنوان یک نکته مهم، فراموش نکنید که به هیچ عنوان این گیاه را مقابل باد کولر و یا کنار شوفاژ قرار ندهید.
رطوبت مناسب برای نگهداری سانسوریا
به طور کلی این گیاه به رطوبت زیادی احتیاج ندارد و جز گیاهان مقاوم به خشکی به حساب می آید اما چندین روش برای تامین رطوبت گیاهان از جمله ساخت جزیره ، غبار پاشی ، قراردادن گیاهان در کنار هم و … وجود دارد که میتوانید در مقاله راه های افزایش رطوبت هوا برای گیاهان مطالعه نمایید
کود مناسب
گیاهان نیز مانند هر موجود زنده دیگر، نیاز به غذا دارند، سانسوریا نیز این قاعده مستثنا نیست اگر میخواهید گیاه سانسوریا شما یک رشد خوب و سریع داشته باشد، توصیه میکنیم از کود عمومی گیاهان آپارتمانی، کود NPK با نسبت 10-10-10 و کود های مخصوص سانسوریا استفاده کنید.
فرقی نمیکند که سانسوریا در گلدان یا باغچه کاشته شود اما به هیچ عنوان از کود های حیوانی و یا کود های شیمیایی مرسوم برای باغچه های فضای باز استفاده نکنید چرا که باعث آلوده شدن و یا سوختن ریشه های این گیاه میشود .
به طور کلی نیز پس از مدتی مواد مغذی خاک از بین می رود و به اصلاح به تفاله تبدیل میشود پس بهتر است هر شش ماه نسبت به تعویض رویه خاک و جایگزینی با خاک جدید ( نه تعویض کامل خاک ) اقدام نمایید و هر یکسال یکبار نسبت به تعویض خاک گلدان اقدام نمایید.
روش های تکثیر سانسوریا
رشد و تکثیر سانسوریا از راههای مختلفی مثل کاشت بذر، قلمه زدن یا گذاشتن برگ در آب انجام میشود. راحتترین روش، کاشتن بذر سانسوریا در خاک یا محیط کشت مدنظرتان است. این روش اگرچه ساده است، اما خیلی مورد استفاده قرار نمی گیرد، چون زمان زیادی طول میکشد تا دانهها جوانه بزنند.
در نگهداری از گیاهان آپارتمانی ، تکثیر نیز بخش مهمی از این چرخه است، پس باید حتما از بهترین زمان قلمه زدن گل و گیاه اطلاع داشته باشید.
راه دیگر این است که تعدادی از برگهای سالم گیاه را جدا کنید و در خاک بکارید. بعد از مدتی این برگها ریشه خواهند زد و از هر ریشه یک سانسوریای تازه رشد میکند. (منظور از ریشه همان ریزوم است.)
علاوهبر دو راه یاد شده میتوانید از آب هم برای تکثیر سانسوریا کمک بگیرید.
بهاینمنظور یک برگ جوان را از سانسوریا جدا کنید و در یک لیوان آب قوطهور کنید. هر چند روز یک بار آب را عوض کنید تا پس از چند هفته ریشههای تازه را ببینید. وقتی ریشهها به اندازه کافی بزرگ شدند وقت آن رسیده که گیاه را به گلدان مخصوص خود منتقل کنید.
شرایط گلدهی سانسوریا چیست؟
اصلی ترین شرط گلدهی سانسوریا رسیدن به سن بلوغ هست: شما باید حدود ۲ الی ۳ سال صبر کنید تا سانسوریا های شما به سن بلوغ خود برسند تا در اواخر تابستان و اوایل پاییز گلهای زیبای اون رو مشاهده کنید.ولی توجه داشته باشید که در این مدت باید خوب به گیاهاتان برسید و مراقب آن باشید. البته در شرایط گلخانه ای میتونه این گیاه هر فصلی گل بده و اون بستگی به نحوه نگهداری شما داره.
آبیاری صحیح در طول رشد
یکی دیگر از نکات کلیدی درست آبیاری کردن است، آبیاری زیاد و یا آبیاری کم میتونه موجب ایجاد شوک در گیاه شود پس یعی کنید درست گیاه رو ابیاری کنید، این گیاه وقت نیاز شدید به آب داشته باشه برگها لوله خواهند شد، البته گاهی لوله شدن برگ از کمبود یا گرم و خشک بودن محل نگهداری نیز میتونه باشه که برای تامین رطوبت میتونید از دستگاه رطوبت ساز و یا حالت جزیره ای استفاده کنید.
تغذیه خوب در طول فصل رشد
یکی دیگر از عوامل گلدهی سانسوریا تغذیه به موقع آن است، سعی کنید در فصل رشد (بهار و تابستان) هر دو الی سه هفته یکبار با استفاده از کودهای کامل مانند سه بیست و هر کودهی که در گلفروشی های محل زندگی خودتون به عنوان کود مخصوص گیاهان زینتنی به فروش میرسد خریداری کنید. توجه کنید که در فصل زمستان به هیچ وجه گیاه رو با کود تغذیه نکنید.
البته مواردی هم هست که بدون تغذیه با کود و فقط بعد از تعویض گلدان (چون خاک خوبی براش استفاده شده بود) ساسنوریا به گل نشسته.
گلدان متناسب با گیاه انتخاب کنید
بهتره از کلدان های سفالی یا پلاستیکی برای نگهداری این گیاه ساتفاده کنید ولی مهمتر از آن متناسب بودن سایز گلدان با گیاه شما می باشد، اگر گلدان خیلی بزرگ باشد ساسنوریا مجبور هست که انرژی خود را صرف بزرگ کردن ریه کند و به هیچ وجه نه جوانه خواهد زد و نه گل میدهد.
نور خوب براش فراهم کنید
درسته این گیاه مقاوم به نور کم هست ولی اگر دوست دارید که گلهای زیبا و خوش عطر آن را ببینید حتما در محلی با نور زیاد ولی فیلتر شده قرار بدید، بهتره در فاصله ۱ الی ۲ متری از پنجره جنوبی آن را قرار دهید، البته میشه آن را پشت پنجره ای که پرده دارد هم قرار دهید.
آفات و بیماریها در طول نگهداری از سانسوریا
آفتها
آفتهای اصلی که سانسوریا را تهدید می کنند شپشک آردی و نوزاد عنکبوت هستند. این آفتها شیره گیاه را میمکند و بهتدریج باعث پلاسیده شدن برگها میشوند. ازاینرو اگر آنها را بهموقع از بین نبرید میتوانند باعث نابودی گیاه کامل شوند. این آفتها علاوهبر مکیدن شیره گیاه، گاهی هم ممکن است با ایجاد حفره و زخم روی برگها، باعث حساس شدن برگها شوند؛ بهطوری که در اثر کوچترین آفت یا بیماری، گیاه مقاومتی نکند و از بین برود.
راه حل از بین بردن این آفات ساده است و کمی حوصله و زمان نیاز دارد. در مورد شپشک آردی باید بگوییم که شپشک آردی قابل رویت است. پس گیاه را بررسی کنید و اگر آنها را دیدید، با یک دستمال آنها از روی گیاه جدا کنید. برای پیشگیری از حمله شپشک آردی می توانید کمی الکل به سطح برگ ها اسپری کنید.
اما در مورد نوزاد و تخم عنکبوت، باید همیشه برگها را تمیز نگه دارید. چون نوزاد و تخم عنکبوت بهراحتی شپشک قابل مشاده نیستند. در نتیجه مرتبا برگهای گیاه تمیز کرده و رطوبت هوای محیط را افزایش دهید. چون رطوبت حشرات و آفات را از گیاه دور نگه میدارد.
بیماریها
در مورد بیماریهای سانسوریا در طول نگهداری از آن باید بگوییم که این گیاه بیشتر به بیماریهای قارچی که اغلب در اثر آبیاری و رطوبت زیاد است دچار میشود؛ بهطوریکه اگر سطح برگها دائما خیس باشد، قارچها بهسرعت در آن محل رشد میکنند و باعث ضعف، پلاسیدگی و در نهایت قرمز شدن برگها خواهند شد.
در نتیجه اگر برگهای گیاه شروع به قرمز و قهوهای شدن کردند و قسمتهای سفید رنگ روی آنها تشکیل شد، بخشهای سفید رنگی که معمولا شبیه تار عنکبوت هستند و به مرور زمان قهوهای رنگ می شوند، مطمئن باشید که گیاه بیمار شده و نیاز به درمان فوری دارد. برای درمان گیاه در این شرایط لازم است گیاه را از خاک خارج کرده و ریشههای آلوده و بیمار را جدا کنید. سپس گیاه را به خاکی جدید و مناسب منتقل کنید.
توصیه ما به شما این است که همیشه گیاه خود را در شرایطی نگه دارید که دچار بیماریهای قارچی نشود، چون بیماریهای قارچی بهسرعت باعث پوسیده شدن و در نهایت مرگ گیاه میشوند. بهاینمنظور همیشه برگهای سانسوریا را خشک نگه دارید، بهاندازه کافی (نه بیشتر و نه کمتر) به گیاه آب بدهید و اجازه بدهید خاک خشک شود و مجددا گیاه را آبیاری کنید. علاوهبراین از خاکهای با زهکشی مناسب استفاده کنید و دمای محیط را همیشه متعادل نگه دارید تا از رطوبتی بودن بیشازحد محیط جلوگیری شده و در طول نگهداری از سانسوریا، سانسوریا شما دچار بیماری قارچی نشود.
آیا سانسوریا به نور نیاز دارد؟
یکی از نکات مهم در نگهداری و رشد سانسوریا این است که آیا سانسوریا به نور نیاز دارد؟ گیاه سانسوریا به نور متوسط احتیاج دارد و در بهترین حالت در آپارتمان بهتر است که حدود دو متر از پنجره جنوبی و غربی فاصله داشته باشد. از مزایای این گیاه میتوان گفت که تحمل محیط های پر نور، کم نور و سایه را دارد. برای نگهداری بهتر سانسوریا و فراهم کردن شرایط گل دادن سانسوریا باید به آن نور کافی برسانید.
یکی از روشهای تامین نور مورد نیاز استفاده از نورهای مصنوعی و مکمل و استفاده از لامپ مخصوص رشد گیاه برای نگهداری گیاه سانسوریا است. اما استفاده از لامپ رشد گیاه جهت نگهداری گل سانسوریا ممکن است برای برخی سر در گم کننده باشد. گاهی اوقات افراد نمیدانند چه نوع لامپی برای رشد سانسوریا استفاده کنند. در این صورت پیشنهاد می شود با شماره های درج شده در قسمت “تماس با ما” سایت ارتباط حاصل نمایید تا کارشناسان شرکت ایران گرولایت شما را در انتخاب نور مناسب برای گیاه تان راهنمایی نماید.
علائمی که نشان میدهد گیاه سانسوریا شما به نور بیشتری نیاز دارد
اگر متوجه شده اید که گیاه سانسوریا شما حالت خمیده با برگ های افتاده پیدا کرده است، نشانه ای این است که به نور بیشتری احتیاج دارد. بهترین گزینه برای نگهداری سانسوریا استفاده از لامپ مخصوص رشد گیاه است، دقت کنید که گیاه سانسوریا به طور ناگهانی، در معرض نور مستقیم شدید خورشید قرار ندهید. نور طبیعی غیرمستقیم با طول موج های مناسب، بهترین نور برای گیاه سانسوریا است.
مشکلات معمول در طول نگهداری از سانسوریا
متورم و بدبو شدن برگهای سانسوریا
اگر به گیاه بیش از حد آب بدهید، باید منتظر چنین اتفاقی باشید؛ آب زیاد باعث از بین رفتن سلولهای برگ شده و درنهایت باعث بروز تورم برگها و بوی بد آنها میشود. در چنین مواقعی، سریعا برگهای آسیب دیده را جدا کنید و قبل از اینکه تمام برگها درگیر شوند، آبدهی را اصلاح کنید. ضمن اینکه بررسی کنید گیاه به بیماری قارچی دچار نشده باشد، دراینصورت حتما اقداماتی که قسمت قبلی گفتیم را نیز در مورد گیاه انجام دهید.
علت زرد شدن و کمرنگ شدن برگهای سانسوریا
زرد شدن برگهای سانسوریا به کمبود نور و خالی شدن خاک از مواد مغذی برمیگردد. برای حل این مشکل گیاه را به محلی پرنورتر با نور غیرمستقیم منتقل کرده و از کوددهای مناسب برای جبران مواد مغذی خاک استفاده کنید.
علت خشک شدن نوک برگ سانسوریا
خشک شدن نوک برگهای سانسوریا 3 دلیل عمده دارد:
گیاه شما تشنه است
نور بیشازحد دریافت کرده است
دمای محیط بالاست
در مورد دلیل اول خاک گیاه را بررسی کنید؛ بهاینشکل که انگشت خود را در خاک گلدان فرو کنید، اگر بهاندازه یک بند انگشت یا بیشتر سطح خاک خشک است، گیاه شما نیاز به آبیاری دارد.
در مورد دلیل دوم نیز بررسی کنید نور محیط نگهداری از سانسوریا شما تا چه اندازه است و اگر احساس کردید نور محیط زیاد است، گیاه را به محیطی با نور متعادلتر منتقل کنید.
دلیل سوم نیز مشابه دلیل دوم، محیط را از نظر دما بررسی کنید و اگر دمای محیط بالا بود، گیاه را به محیطی با دمای پایینتر منتقل کنید. همچنین میتوانید اطراف گیاه آب اسپری کرده یا یک ظرف آب در نزدیکی گیاه قرار دهید تا با تبخیر سطحی رطوبت گیاه تامین شده و دما متعادل شود.
علت زدگی و آسیب دیدن و شکستن برگ سانسوریا
در صورت لمس کردن بیشازحد یا ضربه زدن به سطح برگهای سانسوریا، چنین مشکلاتی برای برگها آن ایجاد میشود؛ چراکه سانسوریا برگهای لطیف و حساسی دارد. پس بهتر است آن را در مکانی دور از رفت و آمد زیاد و دور از محل بازی کودکان قرار دهید تا برخوردی با آن صورت نگیرد. همچنین در جابهجایی و حمل آن نیز دقت کنید و تا حین جابهجای دچار ضربه و آسیب نشود.
فواید نگهداری از سانسوریا در محیط خانه
تصفیه کردن هوا
سانسوریا جز گیاهان تصفیه کننده هوا است و توانایی تصفیه هوای خانهتان را دارد. همانطور که میدانید، هوایی که تنفس میکنید از عناصر مختلفی مثل اکسیژن، کربندیاکسید، سایر گازها و حتی گردوغبار تشکیل شده است که بعضی از آنها لازم و برخی هم سمی و مضر هستند. برای مثال گازهایی مثل تریکلرواتن، بنزن، فرمالدهید، زایلن و بسیاری از گازهای دیگر برای سلامتی انسان مضر هستند.
اجازه بدهید چند مورد از مضرات این گازها را برایتان نام ببریم؛ گاز تری کلرو اتن را در نظر بگیرید، این گاز می تواند باعث مشکلاتی مثل سر درد، حالت تهوع شده و در موارد حاد باعث به کما رفتن افراد شود! بنزن هم باعث سوزش چشم شده، ضربان قلب را برده و باعث کاهش هشیاری میشود. فرمالدهید سبب ورم کردن ماهیچهها شده و حنجره و تارهای صوتی را تحریک میکند. زایلن هم مشکلاتی برای قلب، کلیه و کبد ایجاد میکند. با توجه به این موارد نگهداری از سانسوریا نهتنها مفید بلکه ضروری است، بهخصوص اگر در مرکز شهرها زندگی میکنید.
متابولیسم اسید کراسولاسه یا CAM
متابولیسم اسیدکراسولاسه یکی از مهم ترین دلایلی است که اکثر مردم سانسوریا را برای اتاق خواب و حمام خود انتخاب میکنند. CAM یا همان متابولیسم اسیدکراسولاسه، یک نوع از چرخه فعالیت گیاهی است. گیاهانی که در دسته CAM جای میگیرند در طول روز کربندیاکسید هوا را جذب کرده و در شب اکسیژن آزاد میکنند.
احتمالا شنیدهاید که نباید گیاهان زیادی در اطراف مکان خوابیدن خود قرار دهید، چون برای انجام عمل فتوسنتز اکسیژن هوا را جذب میکنند و باعث کاهش کیفیت هوا میشوند که خوب این موضوع وقتی شما خواب هستید، امری خطرناک بهشمار میرود، اما سانسوریا فرق می کند! سانسوریا میتواند در شب با تبدیل کربندیاکسید به اکسیژن، میزان اکسیژان هوا را بالا ببرد و باعث بهبود هوای تنفسی شما شود. همین موضوع باعث شده که سانسوریا برای افزایش کیفیت خواب هم توصیه شود.
کمک به از بین بردن بوی بد هوا
فرقی نمیکند که در محل کار هستید یا در منزل به تماشای برنامه مورد علاقهتان نشستهاید، بوی بد و نامطبوع همیشه آزاردهنده است. یک اتاقی که بهتازگی رنگ شده را در نظر بگیرید، بوی رنگ و مواد شیمیایی آن اتاق قابل تحمل نیست، بخصوص برای کودکان؛ در چنین شرایطی باید از سانسوریا کمک بگیرید! سانسوریا هوا را تصفیه میکند و در عین حال بوی بد محیط را هم از بین میبرد.
اگر یک سانسوریا در اتاق قرار دهید، دیگر لازم نیست نگران بوی بد مواد شیمیایی باشید. پس اگر در سالنهای زیبایی و یا محیطهایی کار میکنید که بهطور مداوم از مواد شیمیایی مختلفی استفاده میشود، بهتر است یک سانسوریا در نزدیکی خود قرار دهید.